Meten is weten. En je gaat het pas begrijpen als je het snapt. Het elektriciteitsnet raakt steeds meer overbelast, waardoor de grenzen van de capaciteit steeds dichterbij komen. In verschillende delen van het land is het net zo vol dat er nu en in de nabije toekomst geen nieuwe bedrijven en of extra capaciteit meer kan worden aangesloten. Deze situatie is ontstaan door de snelgroeiende vraag naar elektriciteit, terwijl het netwerk zelf niet even snel is meegegroeid (dit duurt 7-15 jaar). Er zijn verschillende manieren om thuis beter energiemanagement te kunnen doen. In gebieden waar (tijdelijk) congestie is, zie: capaciteitskaart.netbeheernederland.nl/ . Hieronder leg ik uit hoe je kan zien dan dat je zonnepanelen inverter zichzelf uitschakelt en hoe je dit evt. kan voorkomen. En daarnaast wanneer een batterij verstandig kan zijn. De uitleg is waarin we dit hebben toegepast voor 1 pand. Wat niet uitgelegd wordt is dat je kan bufferen als je aardwarmte en aardkoeling gebruikt. Bij zogenaamde bodemlussen en bijv. WKO’s. Dan kan je je pand in de nacht/ochtend voor de ochtendpiek alvast (met je warmtepomp) je pand voorkoelen of voorverwarmen als de ochtendpiek (ca. 7 en ca. 10 uur) nog niet gestart is en er voldoende stroom beschikbaar is (in je batterij). Tevens is in deze toelichting niet uitgegaan van dynamische stroomtarieven.
Omvormer uitschakelen van je zonnepanelen voorkomen
Je hebt verschillende apparaten die je op je slimme meter kan aansluiten. De p1 meter van homewizard meet ook het overvoltage. Met de overvoltagegrafiek kan je op tijd actie ondernemen om mogelijke uitval van jouw omvormer te constateren en voorkomen. De overvoltagegrafiek toont de maximale netspanning die op dat moment op je hoofdaansluiting wordt gemeten. Afhankelijk van jouw aansluiting zie je 1 of 3 voltagelijnen. Om de overvoltagegrafiek te ontgrendelen heb je Energy+ en een slimme meter nodig die voltage data ondersteunt. De hoogste zonnepaneel productie is tussen 10 en 14u (zomertijd).
Wat laat de overvoltagegrafiek zien?
De overvoltagegrafiek toont de maximale netspanning die op dat moment op je hoofdaansluiting wordt gemeten. Afhankelijk van of jouw aansluiting 1-fase of 3-fasen is, zie je 1 of 3 voltagelijnen. Op de dag-, week-, maand- en jaarweergave kan je de hoogst gemeten spanning per fase zien. De witte stippellijn geeft het maximum van 253 V aan.
Wat kan ik doen als mijn zonnepanelen omvormer uitschakelt?
Als jouw omvormer uitschakelt, dan heeft dat meestal één van deze twee oorzaken:
-de netspanning is te hoog (overvoltage)
-de installatie van je omvormer moet worden verbeterd
ik heb een 3-fasen aansluiting (met voor en achterzijde een pv installatie).
Kijk naar de overvoltagegrafiek en controleer of één van de fasen waarop je exporteert hoger is dan 250 V.
Als de fase is hoger dan 250 V schakelt de de omvormer uit. Je kan je zonnepanelenomvormer overzetten op een fase met een lagere spanning als je een 3-fasenaansluiting in je meterkast hebt. Hiermee voorkom je dat jouw omvormer uitschakelt en breng je het overschot aan zonne-energie op het elektriciteitsnet in balans. Als je een 1-faseaansluiting hebt, kun je contact opnemen met jouw netbeheerder. Zij kunnen het elektriciteitsnet in jouw wijk aanpassen om overspanning te voorkomen.
Als je fase is lager dan 250 V en mijn omvormer schakelt uit
Controleer de overvoltagegrafiek om te zien of er een andere fase is met een lager voltage. Op die fase wordt minder zonne-energie teruggeleverd in jouw wijk. Je kan je omvormer dan op deze fase zetten.
Als je kabel tussen de netaansluiting en je omvormer te lang of te dun is, kan de spanning op de omvormer hoger zijn dan 250 V, ook al is de netspanning lager dan 250 V. In dit geval wordt geadviseerd om de bedrading naar je omvormer korter en/of dikker te maken. Dit kan een elektricien voor jou regelen. In sommige gevallen kan je in de app van je omvormer ook de spanning zien. De omvormer schakelt meestal uit bij een spanning van 253 V (hier 235 en 237). Zoals je ziet, zit ik er ook ruim onder. Ondanks dat de Zonnepanelen stroom opleveren (groen/blaauw) en terugleveren (paars is verbruik, dit is een all electric pand met een warmtepomp). Meer info: www.homewizard.com
Wanneer een batterij
Met een batterij kun je bijv. groene zonnestroom opslaan. Vervolgens kun je deze op een later moment alsnog gebruiken. Met een accu verhoog je het eigen verbruik van je zonnepanelen van zo’n 30% naar 60%. Let op: met een thuisbatterij kun je jouw groene stroom hooguit een paar dagen, maar normaliter maar een paar uur bewaren. Meer info: www.eigenhuis.nl/verduurzamen/maatregelen/zonne-energie/thuisbatterij . Momenteel zie je dat energieleveranciers een terug leververgoeding vragen in de tijden dat er genoeg (zonne)stroom wordt opgewekt. Meer info: https://www.consumentenbond.nl/zonnepanelen/salderen-en-terugleververgoeding-zonnepanelen . Je kan dus uitrekenen dat je overdag, zie de groene en donkerblauwe piek tussen ca. 7 en ca. 18 uur opslaat in je batterij en dan na ca. 18 uur tot in de ochtend dan weer voor de paarse pieken (het verbruik) gebruikt. Dit kan je uitrekenen of je batterij dan rendabel is. Vooral in de winter wek je minder stroom op je dak op. Jaarlijks schijnt de zon, volgens de KNMI, gemiddeld tussen de 1500 en de 1550 uur (min: 1400 uur & max: 1700 uur). Een jaar telt 8760 uren. Er valt gemiddeld 2,5 kWh per m2 aan energie (0,5 kWh per m2 in december en 4,5 kWh per m2 in juli/augustus). Meer info: www.zonne-energiegids.nl/aantal-zonuren-in-nederland . Je zal dus moeten uitrekenen wat je verbruikt per seizoen en wat je betaald aan je terugleververgoeding, dit is per energieleverancier verschillend. Wat is het gebruik per dag en wat voor batterij heb ik nodig. Daarnaast wat is de benodigde ruimte voor je batterij, temperatuur batterij en standplaats, veiligheid, slimme meter en aansluitwaarde je nodig hebt en past hij op je groepenkast. Kan je je elektrische auto opladen en op welk tijdstip ? En heb je bijv. een 10kWh, 15 kWh of 20 kWh nodig of groter. Op dit pand is op 2 zijdes de zonnepanelen gelegd, zodat over de gehele dag opbrengst is (zie groene en blauwe pieken). In de zomer is dit een ideale kromme tijdens de dag (als het meeste stroom verbruikt wordt). De overcapaciteit (voor de avond/nacht) sla je dan op in je batterij.
Heb je een plat dak, maar een beperkte dak-oppervlakte, dan is een oost-west opstelling een uitstekende keuze. Bij een zuid opstelling moet er namelijk rekening gehouden met een afstand tussen rijen zonnepanelen omdat de eerste rij een schaduw opwerpt tegen de volgende rij. Dat neemt veel ruimte in beslag. Door de zonnepanelen in oost-west richting te plaatsen kan je circa 30% meer zonnepanelen plaatsen. De zonnepanelen worden tegen elkaar aan geplaatst onder een flauwe hoek van circa 10 tot 13 graden. Is jouw schuine dak niet gericht op het zuiden, maar wel op het oosten en westen, dan kan je de zonnepanelen uitstekend op beide zijden plaatsen. Een deel wordt dan gericht op het westen, een ander deel op het oosten. Dit betekent dat er minimaal 2 strings (lussen) van aaneengeschakelde zonnepanelen worden gelegd. Die worden vervolgens op één omvormer aangesloten. Heel belangrijk is de keuze voor de omvormer, die dient namelijk aan specifieke eisen te voldoen. indien je zonnepanelen in oost-west richting plaatst zal je circa 5 tot 7% minder rendement uit jouw zonnepanelen halen (lees 5 tot 7% minder per wattpiek). De installatie minder vermogen op het hoogtepunt van de dag. Het is daarbij wel van belang dat er gekozen wordt voor één omvormer. Wordt er gekozen voor 2 omvormers, dan is het verlies veel groter. Is het dak te klein voor minimaal 6 zonnepanelen, of hebben beide zijden te maken met schaduw, dan is de enige oplossing een omvormer met zogenaamde optimizers. Per zonnepaneel wordt dan een aparte regelunit geplaatst.