De eerste energievisie voor Zuidoost is gemaakt in 2018 en gepresenteerd in 2019 tijdens het Sociale Duurzaamheid Symposium. Vanaf die tijd hebben alle partijen met veel succes gewerkt aan een energieneutraal Zuidoost. Verrassend genoeg gebeurde dit niet vanuit een strak omlijnd gebiedsprogramma, maar hands-on en overal in het gebied waar kansen voorbijkwamen. De energievisie werkte steeds als het gezamenlijke kader. Na vijf jaar is het tijd voor een tussenstand die economisch, sociaal en met C02 en euro’s onderbouwd is.
Tussenstand in 2024: 5 – 20 % energie bespaard, 12% duurzame elektriciteit opgewekt en 16% CO2 gereduceerd.
2018-2024: Waar staan we?
Sinds 2018 is door de gemeente hard gewerkt in Amsterdam Zuidoost om in gesprek met de bewoners maatwerk te leveren met maatregelen van duurzame renovatie en besparing en lokale opwekking:
- Isolatie: voor circa 1000 bestaande woningen zijn isolatiemaatregelen getroffen (zoals van enkelglas naar isolatieglas) en zijn de woningen aardgasvrij gemaakt via het volkshuisvestingsfonds.
- Zonnepanelen op woningen: in Amsterdam Zuidoost is net als in heel Nederland fors geïnvesteerd in zonnepanelen op woningen. In Zuidoost zijn van 2018 t/m 2022 41.529 panelen neergelegd op de daken van woningen.
- Warmtepompen: met ondersteuning van tachtig warmte-koude-opslaginstallaties (WKO’s) zijn veel van de bovenstaande woningen en ook bedrijven van een gasgestookte cv-ketel overgegaan naar een warmtepomp.
Zonnepanelen: er zijn op niet-woningen van 2018 t/m 2021 in totaal 46.553 zonnepanelen gerealiseerd.
Boven op de Gaasperdammertunnel zijn in december 2020 5000 zonnepanelen gerealiseerd (Amstel III) die energie leveren aan 600 huishoudens in de naastgelegen woonwijk. Daarnaast is op het tunneldak een groen park gerealiseerd.
Richting 2030: waar werken we aan?
Versterken netwerk:
- A) Via energieplanologie in samenwerking met TenneT en Liander Elektriciteitsnet. Met Liander en TenneT wordt momenteel hard gewerkt aan de realisatie van tussenstations om de congestie (opstopping) van het stroomnet tegen te gaan. Er is een speciale doorrekening gemaakt met Liander met een laag, midden en hoog scenario. Dit staat in de netstructuurvisie. Er komt in Zuidoost een extra hoofdstation van het TenneT-station en er komen nog minimaal twee onderstations van de netbeheerder Liander in dit gebied. Twee onderstations zijn optioneel, waarvan één in Amstel II. Dit is afhankelijk of de datacentrumclusters direct via TenneT gaan. Eén onderstation komt bij de Gaasperdammertunnel, start 2025 en klaar 2027. Die ontzorgt het gebied onder de A9 die dit het hardst nodig heeft. Het zoekgebied is dusdanig gekozen dat hiermee ook de combinatie met de zoektocht van TenneT is op te zoeken om ten westen van Weesp een nieuw TenneT-station te ontwikkelen. Door het bestaande verzorgingsgebied in twee delen op te knippen en daarin een stationslocatie te zoeken, krijgt ieder gebied een eigen station. Dit levert een verantwoorde netinpassing op (minder lengte voor afgaande kabels) en zorgt voor spreiding van de ondergrondse verbindingen, zodat er meer bomen en groen mogelijk blijven.
- B) Warmtenet. In 2025 wordt de warmte van één datacenter aangesloten op het open warmtenet (Amstel III) en in 2025 komt een warmteoverdrachtsstation bij ArenA-park. Tegelijk worden ook hoge temperatuur en midden-temperatuursystemen aangekoppeld, zodat ook aardwarmtebronnen, zoals bij Amstel III, zijn aan te sluiten. Vattenfall is continu bezig het beheer van de warmtenetten te optimaliseren. Zoals Geothermie. Uiteindelijk is het doel om voor alle netten, ook voor de bestaande bouw, te leveren via een midden-temperatuurnet. Hierdoor zal het eenvoudiger zijn om netten geschikt te maken voor nieuwe duurzame warmtebronnen, die vaak een lagere temperatuur hebben, zoals de inzet van aquathermie, biomassa, gebruik van restwarmte van datacenters en elektrische boilers. Voor de Diemenlocatie is een elektrische boiler in aanbouw, die begin 2025 operationeel is. Met de elektrische boiler is bij overschot aan duurzame elektriciteit de warmtebuffer te vullen met duurzame warmte.
We realiseren de komende jaren steeds meer projecten van de energievisie. We gaan door met verduurzamen en besparen, we vergroten de hernieuwbare energieopwekking voor elektriciteit en warmte en we investeren in de circulaire economie volgens de stadsdonut. Amsterdam Zuidoost wordt de komende jaren steeds groener en gezonder gemaakt. Zo komt er een centraal Hondsrugpark door een teveel aan asfalt te veranderen in groen. Dat is goed voor de natuur en het welbevinden, maar zeker ook voor verkoeling in de heter wordende zomers.
We gaan door met het bouwen van woningen. ArenAPoort (2845) Amstel III (3986) E-buurt oost (475) K-buurt: (890) Mandelapark en omgeving: (1530). De woningen voldoen aan de nieuwste eisen op gebied van isolatie en duurzame energie.
Meer informatie over de sociale energievisie zie: Energieflyer-Zuid-Oost.pdf