1. De Energieplanaloog: Tussen visie en praktijk

Energieplanalogie is een term die ik heb geïntroduceerd omdat ik merkte dat bestaande rollen (beleidsadviseur, projectleider, duurzaamheidscoördinator) vaak tekortschieten om de complexiteit van de energietransitie goed overzien. De energieplanaloog is niet alleen adviseur, maar ook strateeg, rekenaar, luisteraar, vertaler en verbinder en manus van alles om te verbinden. In de praktijk betekent dit dat ik naast de installatie ook kijk naar het gebruik door mijn opleidingen in civiel, bouw en infra kan ik kijken naar alle aspecten. Daarom zijn we vooral actief in de complexe gebieden zoals grote campussen, stadsdelen en deelgemeentes. In de gebiedsontwikkeling kijk ik ook naar de geografie en sociaal netwerk en bewonersgedrag. Naast een wijkplan kijk ik ook naar financiële haalbaarheid en een slim meetbaar plan voor een solide duurzame groei. En naast het duurzaamheidsbeleid kijk ik vooral naar de uitvoeringskracht. Mijn aanpak is altijd integraal, want een duurzaam energiesysteem is pas duurzaam als het werkt voor de mensen, systemen én de portemonnees.

2. De Versnippering van Beleid en Uitvoering

In de complexiteit en regelgeving in Nederland, heeft elke organisatie en bedrijven elk hun eigen (verouderde) koers. Daarbovenop zijn er gemeentelijke warmtevisies, wijkuitvoeringsplannen, bodem, – en energieplannen, (provinciale) subsidieregelingen en nationale kaders. Hoewel dit wijst op veel betrokkenheid en ambitie, zorgt het ook voor versnippering en onduidelijkheid. Er is te weinig samenhang, afstemming en gedeeld eigenaarschap. En vooral veel visie en beleid, maar weinig praktische uitvoeringsperspectief.

De energieplanaloog helpt hierdoor over die schotten heen te denken: waar kunnen zaken slimmer? Hoe stemmen we beleidslijnen-afdelingschotten beter op elkaar af? En hoe zorgen we dat de bewoner/gebruiker zich niet verloren voelt in een woud van initiatieven en beloftes? Zonder regie en systeemdenken lopen we het risico dat lokale energieprojecten vastlopen in onduidelijkheid en frustratie.

3. Netcongestie: Het onzichtbare probleem dat alles blokkeert

Een groot en vaak onderschat probleem is netcongestie. Het elektriciteitsnet zit op veel plekken aan zijn maximale capaciteit. Dat betekent dat nieuwe projecten – van woningbouw, kantoren tot laadpalen – simpelweg geen stroomaansluiting meer kunnen krijgen (of verzwaring). Dit remt niet alleen de energietransitie, het ondermijnt ook het vertrouwen in de uitvoerbaarheid ervan. En zorgt indirect voor minder economisch perspectief op de lange termijn.

De oplossing ligt niet alleen in netverzwaring, wat jaren duurt, maar vooral in slim denken. Door lokale opwek te koppelen aan lokale opslag, eerst slim 20-40% in je pand te besparen door onze aanpak. En te zorgen door vraag en aanbod beter op elkaar af te stemmen (in de buurt/wijk/gebouw) en door hybride systemen toe te passen (zoals warmte, kou en bodem en dak en type contracten), kunnen we veel slimmer omgaan met de bestaande infrastructuur, in je pand, wijk en buurt. Dit vraagt visie, lef én samenwerking – precies waar de energieplanaloog het verschil kan maken. Zeker omdat klimaat adaptief, vergroening en hittestress onderdeel maken van een robuust systeem.

4. Duurzaamheid moet betaalbaar blijven

Een veelgehoorde misvatting is dat duurzaamheid per definitie duur is. In de praktijk zie ik dat dit vaak komt door oplossingen die losstaan van het dagelijks leven van mensen. En vooral een product is wat verkocht is zonder naar de complexe samenhang te kijken. Een installatie in een slecht geïsoleerd pand leidt tot frustratie. Zonnepanelen zonder inzicht in energieverbruik leiden tot scheve verwachtingen. Zeker als ze verkeerd zijn gelegd of ingeregeld. Ook moet je je stroom onder je dak houden voor eigen verbruik en die batterij is echt naast extra energie opwek de laatste oplossingen die er zijn. Er zijn veel meer slimmere oplossingen mogelijk.

Duurzaam bouwen en renoveren moeten daarom altijd gepaard gaan met gedragsverandering, financiële ondersteuning en duidelijke communicatie. Mijn aanpak is gericht op het maken van keuzes die logisch voelen – voor zowel een ziekenhuis, universiteit of hogeschool of een woningcorporatie als voor een bewoner met een minimuminkomen. Door techniek te koppelen aan sociaal inzicht en gebruik maken we dit voor iedereen toegankelijk. Inzicht=sturen.

5. Leren van Pilots: Van Hink naar Sprong

De energietransitie bestaat uit duizenden initiatieven, van kleine pilots tot grote gebiedsontwikkelingen. Maar te vaak blijven die waardevolle experimenten op zichzelf staan. Terwijl we juist nu moeten leren, bijsturen en versnellen en implementeren.

Bij RRR Advies werken we daarom met het Hink-Stap-Sprong model: eerst goede (data) analyse en leren (‘Hink’), dan presenteren de resultaten op de kort- midden en lange termijn, die gericht zijn op de uitvoering in de praktijk en direct besparen en perspectief bieden (‘Stap’), en vervolgens quick-scan uitvoeren en opschalen en optimaliseren voor de midden en lange termijn (‘Sprong’). Dit model helpt campuseigenaren, bedrijventerreinen, gemeenten, woningcorporaties en ontwikkelaars om grip te krijgen op hun routekaart naar energie efficiënte maatregelen – zonder dat ze telkens het wiel opnieuw hoeven uit te vinden en te belanden in dure dikke rapporten zonder slagkracht. Want we produceren geen papier maar oplossingen. Die zorgen voor besparingen, comfort en de uitvoering. En gelukkige gebruikers en eigenaren.

6. Naar een Slimme en Gezonde Leefomgeving

De energietransitie is geen doel op zich – het is een middel naar een leefbare, gezonde en betaalbare toekomst. Daarbij mogen we niet alleen kijken naar CO₂-reductie en kosten, maar ook naar woon, – en gebruikskwaliteit, sociale samenhang en gezondheid. De gebouwde omgeving speelt daarin een sleutelrol.

Bij RRR Advies werken we daarom niet alleen aan techniek, maar ook aan bewustwording, opleiding en eigenaarschap. Want uiteindelijk is de energietransitie een menselijke opgave. Door bewoners, professionals en beleidsmakers écht mee te nemen in het proces, bouwen we aan wijken of complexen/campussen waar mensen echt trots op zijn – én waarin ze willen blijven wonen/werken. We gaan pas weg als de oplossingen geïmplementeerd zijn en geadapteerd zijn in het team. En deze na een training het zelf kan uitvoeren. Samen bouwen we aan de toekomst, zonder mensen of menselijkheid te verliezen in het proces.

Wil je weten hoe energieplanologie jouw organisatie verder kan helpen? Net als onze klanten, de gemeente Rotterdam, Amsterdam, de Universiteit Utrecht en het ziekenhuis zijn ontzorgd?  

Ben je een campus, bedrijventerrein, gemeente en wil je bijv. een energie hub implementeren of een duurzaam bronnet samen exploiteren, of zit je klem door congestie in je gebied? Neem dan contact met ons op voor een inspirerend gesprek.